Ulus 100. Yıl Çarşısı ve Yakın Çevresi Fikir Projesi Yarışması

Kamu Yapısı

2022

Ankara

‘ANKARA İKİZİ’
Ulus 100. Yıl Çarşısı Ankara’nın kültürel değişim ve dönüşümünde önemli anlamlar taşır. Gerek konumu itibariyle erken Cumhuriyet yapılarının çevresinde bulunması açısından, gerekse projenin hayata geçiş şekli olan yarışmayla inşa edilen bina kent belleğinde önemli bir rol edinmiştir. Bu projede binanın yıllar içinde kullanıldıkça “eprimesi” ve tasarlanmak istenen kaliteden uzaklaşmasının asıl sebeplerine inilmiş, binayı ve mimari programı günümüz gereksinimlerine uyarlayarak, aynı zamanda da “kısmen” koruyarak proje geliştirilmiştir.

Eski-Yeni Sentezi
Halihazırdaki bina parselinin çevre bağlantıları incelendiğinde, çalışmayan bir meydan ve etrafındaki yaya akışını kanalize edemeyen bir açıklıklar silsilesi olduğu görülmüştür. Bunun sebebi ise tanımlı olmayan yaya akışı ve meydanlaşmaya olanak sağlamayan, bir bakıma sınır olarak çizil(e)memiş bina yüksekliğidir. Halihazırdaki kulenin yoğunluğunu dengelemek ve orta aksta meydanlaşmayı tanımlamak amacıyla parselin kuzey ucuna, Cumhuriyet Caddesi ile Atatürk Bulvarı'nın kesiştiği noktaya ikinci bir kule önerilmiştir. Böylelikle kule, parselin köşe ucunu tanımlamış, aynı zamanda iki yarışma projesi arasında kontrast yaratmıştır. Farklılıkların birlikte güzel ve ilham verici mekanlar oluşturabileceği bu kontrast aracılığıyla mimari olarak ifade edilmiştir.

Akslar ve Yaya Bağlantıları

Parselin üzerinde bulunduğu cadde açılarından ileri gelen iki farklı grid projeye hakim gridler olarak seçilip, yaya bağlantıları oluşturulurken ve var olan bina üzerinde öneriler oluştururken sadece bu 2 grid kullanılmıştır. İkiz kule arasında kalan alan, çevre yollardan gelen akslar ile adeta Cumhuriyet Caddesi ve Atatürk Bulvarı arasındaki en kısa çizgi ile bağlanmıştır. Bu en kısa çizgi, halihazır binada açılan “yarık” olarak adlandırılmıştır. Böylelikle Ulus metro çıkışı doğrultusunda kale yönünde yukarı doğru akan yaya trafiği iki kule arasındaki yarığa alıp, meydanı hem canlandırıp hem daha çok tanımlamak hedeflenmiştir. Bu yarık aynı zamanda Ulus Çarşısı ve bir sonraki aşamada modern kültür sanat merkezine giden yaya trafiği açısından önemli bir bağlantı olması amaçlanmıştır. Atatürk Bulvarı’ndan gelen tam tersi bir hareket de mümkündür. Bu iki akış da meydanı olumlu yönde beslemektedir.

Mimari Program

Yarık
Halihazırdaki binanın bazasında adeta neşter kesiği gibi açılan yarık sayesinde bodrum katlarındaki mekanlar gün ışığına kavuşturulmuş, farklı kotlarda birbiri ile zengin iletişim kurabilen mekanlar yaratılmıştır. Açılan yarık altında ve kısmen üzerinde bulunan sinema salonunu koruyabilmek açısından ulaşım rampa ve merdivenlerle salonun iki yanından Cumhuriyet Caddesine bağlanmıştır. Yarık ortasında kalan eskiden sinema salonu olan mekan “co-working space”, yani ortak çalışma alanı olarak değerlendirilmiş, bilgiyi merkeze alan kamusal bir mekan odağı kurulmuştur. Bu mekan herkese açık, birçok kapı ile girilen bir geleneksel kütüphane yerine daha aktif, 21. Yüzyılın ruhuna uygun, ev ofis çalışanlara, öğrencilere ya da mekanı deneyimlemek isteyen tüm kamuya açık, şeffaf bir alan olarak yorumlanmıştır. Bu mekan aynı zamanda farklı yüksekliklerden deneyimlenebilen, iç mekan - dış mekan etkileşiminin maksimumda olduğu bir hacim olarak yarığa yerleştirilmiştir.

Yeni Kule ve Baza
Ankara üniversiteler şehri olarak da bilinir. Toplamda 19 üniversitede bulunan binlerce öğrenci Ankara’da ortalama 5 yıl boyunca öğrenci yurtlarında ya da evlerinde ikamet ederler. Fakat genelde mezuniyet ayında öğrencilerin yurtlarından ayrılmaları gerekmektedir. Mezuniyetten hemen sonra olan bu yıl genelde iş arayarak ya da girişimci olanların yeni fikirlerini gerçekleştirmeye çalışmasıyla geçer. Bu yılın daha verimli geçirilmesi ancak doğru zamanda, doğru ortamda olarak mümkün olabilir.
“Ankara İkizi” projesi girişimci gençlere yeni geliştirebilecekleri, kendileri gibi düşünen kişilerle buluşup fikir alış verişi yapabilecekleri, verimli bir şekilde çalışıp profesyonel hayatlarına başlangıç yapabilecekleri bir mekan sağlamayı amaçlar.
Kullanım Senaryosu

Mezuniyetin ilk 5 yılında başvuru ile kabul edilen, cüzi bir miktar ödeyerek ortak ofis ve konaklama hizmeti alınması hedeflenen bir kompleks. Farklı profiller için günlük ihtiyaç olan, kişiyi sosyal, duygusal, kültürel ve fiziksel olarak doyurabilecek bir mimari programla donatılmış bu komplekste başlıca aşağıdaki aktiviteler konumlanmıştır.

Çalış (ofis ve co-working),
Hareket et (spor alanları, parklar),
Sosyalleş (ortak mutfak, restorant, pub),
Üret (atölyeler),
Paylaş (sergi alanları),
Servis ve yaratıcı güç (kreş)
Gece-gündüz yaşa (konaklama)
Tanış, yenilikleri keşfet, networking (hostel)

Bu mimari programla farklı profiller ve benzer merakları bir araya getirmek yaratıcı fikirlere önderlik etmek amaçlanmıştır. Bu program mimari olarak parselin kuzey ucundaki ikiz kule, baza ve yarık dahil olmak üzere düzenlenmiştir.
Yeni kule halihazırdaki binanın köşe pavilion izi üzerine tasarlanmış, yenilikçi yaşam başlangıç merkezi olarak adlandırılmıştır.

Yarığın güney kısmında kalan iş kulesi ve çarşı bloğunda geleneksel program olarak korunarak, bazasına arazi bölgesinde sıkça rastlanan tipolojilerden esinlenerek avlu açılmıştır. Bu avlu sayesinde hem farklı kalitede bir açık alan/ toplanma alanı yaratmak, hem de yüksek miktarda ticari alanın güneş ışığından yararlanması amaçlanmıştır. Ankara İkizi’nin güney bloğu olan bu grup yarık ve diğer kulede önerilen programlara finans kaynağı olarak önerilmiştir. Kule daha geleneksel ofis bloğu olarak korunup baza ticari olarak değerlendirilmiştir.

Ulus’ta yaya trafiğinde gece ve gündüz arasında çok büyük oynama olduğundan, Ulus’u gece de ilgi çekici bir merkez yapmak amacıyla mimari programa konaklama eklenmesi gerekli bulunmuştur. Bu sayede Ulus’un sadece gündüz ziyaret edilip, hava kararınca terk edilen bir merkez olmaktan çıkması bu bölgedeki yaşama olumlu etkisi olacağı öngörülmüştür.